Tesbîtu Delâili'n-Nübüvve

MÛCİZELERLE HZ. PEYGAMBER’İN HAYATI

Kâdî Abdülcebbâr

Kâdî Abdülcebbâr’ın Tesbîtu Delâili’n-Nü­büvve isimli eseri Kur’ân’ı hareket noktası ola­rak kabul etmesi ve aynı mahiyetteki hadislere ve siyer bilgilerine de bol miktarda yer vermesi suretiyle Hz. Peygamber’in nübüvvetini kanıt­lama konusunda literatürde önemli bir yer edinmiştir.

Toplam elli sekiz bölümden oluşan eserin muhtevasını beş ana tema üzerin­den özetlemek mümkündür. Birinci bölümde Hz. Peygamber’in nübüvvetinin ilk dönemi ele alınmakta ve Resûl-i Ekrem’in içinde yaşadığı toplum tahlil edilmektedir. Eserin ikinci bölümü Hıristiyan teolojisine yönelik tenkit ve de­ğerlendirmeler içermektedir. Üçüncü bölümün­de Râfizî-Şiî-gālî grupların iddialarını eleştiren Kâdî Abdülcebbâr, Hz. Muhammed’in İslâmiyet’i layıkıyla tebliğ ettiğini, bu görevin kendi­sinden sonra dört halife ile ve onların ardından da müslüman çoğunluğunun ileri gelenleri ta­rafından devam ettirildiğini dile getirmektedir. Dördüncü bölümde Resûl-i Ekrem’in ilk dönemlerine ve sonraki gelişmelere tekrar temas edilmekte, ona iman edenlerin samimiyetine vurgu yapılmaktadır. Müellife göre bu hususlar başka hiçbir peygambere nasip olmayan mazhariyetler olup mânevî mûcize konumundadır. Eserin beşinci bölümü ise Râfıza’nın Hz. Ali hakkında iddia ettiği mâsumiyet, imamların gaybı bildiği, onların da mûcizelerinin bulun­duğu gibi iddiaların reddedildiği kısımdır.

Tesbîtu Delâili’n-Nübüvve hakkında M. Zâ­hid el-Kevserî, “Müslümanların inancını sars­maya çalışan zümrelerin ileri sürdükleri delilleri bertaraf etmede bu kitaba yaklaşacak başka bir eser görmediği” değerlendirmesinde bulunmuş­tur. Süleymaniye Yazma Eser Kütüphanesi’nde kayıtlı (Şehid Ali Paşa, nr. 1575) bilinen yegâne nüshasına dayanılarak M. Şerif Eroğlu ve Prof. Dr. Ömer Aydın tarafından çevrilen Tesbîtü Delâili’n-Nü­büvve, Prof. Dr. Hüseyin Hansu’nun editörlüğünde yayına hazırlanmıştır.